Een kreukelig lief eendagsbloemetje dat strak trekt in de loop van de dag en tegen de avond uitvalt. En dan de volgende dag weer nieuwe kreukels. Elke dag een verse vlucht bloemen, dat is Cistus.
Dit is een van de soorten waar de hars traditioneel van gewonnen wordt. De laudanum waar een van de drie koningen mee bij kindeke Jezus op kraamvisite ging.
Groengrijs blad, zomer en winter.
Ten noorden van de Seine alom geprezen als de meest winterharde Cistus. Groot, aromatisch donkergroen glimmend blad. Bloemen wit met een geel hart.
Het is een wat rommelige struik met bloemen luchtig op lange stengels.
Veel van de andere redelijk winterharde cultivars zijn kruisingen met C. laurifolius.
Snoeien; niet, of lichtjes meteen na de bloei.
Over deze en andere Cistus bestaat veel verwarring. Ze worden vaak veel groter dan wordt beweerd en je kunt ze niet kort houden met snoei, want dan bloeien ze niet. Ook wordt vaak onterecht beweerd dat ze van kalk houden, want dat doen mediterrane planten nu eenmaal.
Dit is met 1,5 tot 2 meter een forse bladhoudende struik voor een beschutte standplaats. Het blad is groot en gerimpeld.
Hoewel we de plant die we 20 jaar geleden kregen inmiddels kwijt zijn voordat we er veel ervaring mee konden opdoen proberen we het nog een keer met deze zeer diverse soort. Het is niet de meest winterharde in ons sortiment. Geef haar dus een beschutte standplaats. Een beetje schaduw zou ze verdragen, maar in de zon bloeit ze nog rijker.
Salieblaadjescistus.
Een grote struik vooral bewonderd om de tot 8,5 cm grote bloemen.
Wordt gewoon hoog, niet snoeien!
Je moet er plaats voor hebben, maar dan heb je ook wat. Zo lang de winters het toelaten.
De kruising van C. ladanifer x C. populifolius.
Zuurminnend.
Deze kruising van C. x canescens met vermoedelijk C. laurifolius gevonden door J. E. Sammons lijkt sterk op C. argenteus 'Peggy Sammons' maar heeft kleiner blad. De bloemen zijn zacht zalmroze en 5 tot 6 cm groot. Ze verdraagt tot -15oC en neutrale of licht kalkhoudende grond hoewel ze liever wat zuur staat.
Erg rijke bloeier met een lichte neiging tot zichzelf quasi dood bloeien.
Onze favoriete Cistus, vernoemd naar het ouderlijk huis van collega John Coke, het huis ook waar de eigenaar van rederij White Star Liner vernam van het zinken van zijn Titanic. Bijzonder goed doorbloeiend, doorgaans winterhard met mooi glanzend spits donkergroen blad.
Het is een in de Languedoc spontaan voorkomende kruising, voor neutrale of licht kalkhoudende grond.
Doorbloeiend tot de eerste vorst. December is dus haalbaar.
Onze favoriete Cistus, vernoemd naar het ouderlijk huis van collega John Coke, het huis ook waar de eigenaar van rederij White Star Liner vernam van het zinken van zijn Titanic. Bijzonder goed doorbloeiend, doorgaans winterhard met mooi glanzend spits donkergroen blad.
Het is een in de Languedoc spontaan voorkomende kruising, voor neutrale of licht kalkhoudende grond.
Doorbloeiend tot de eerste vorst. December is dus haalbaar.
Die feestelijke rode lampionetjes zijn de knoppen aan rode bloemstengels waar de zuiver witte bloemen uit vlinderen.
Het donkergroene ruwe blad en de compacte struikvorm geven de plant daarna blijvende waarde.
Deze kruising van; C. populifolius x salviifolius heeft de winter van 2010 nipt overleefd.
Zo'n 12 jaar lang daarvoor was ze bij ons probleemloos winterhard. Inmiddels staat ze al weer 5 jaar.
Gedurende anderhalve maand verandert dit monster in een grote witte berg. Na 8 jaar mag je rekenen op 3 x 3 m. Als een extra strenge winter er tenminste geen eind aan maakt. Beschut planten dus.
Dit is een van de weinige Cistus soorten die snoei verdragen.
Groot langwerpig, lichtgroen gekroesd blad.
Perfect ronde zelf vullende bolvorm.
Een handzame struik met zuiver witte bloemen van 5 centimeter doorsnee en fijn smal blad.
Een van de meest winterharde en meest rijk bloeiende. Het is een kruising van Cistus laurifolius met Cistus monspeliensis.
Cistus laurifolius is altijd goed voor dat beetje extra vorstbestendigheid in een kruising.
Een van mijn allerdierbaarste Cistus ooit vanwege de perfecte lage struikvrom.
Met grijsgroen blad, snel laag en breed uitgroeiend. Het is een van de meest winterharde en de eerste bloeier van alle Cistus.
'Grayswood Pink' werd gevonden als zaailing uit Grieks zaad en is geïdentificeerd als de kruising Cistus parviflorus met Cistus sintenisii.
Een heerlijk ding, laag en breed uitgroeiend.
De kleinste die wij kennen. Zeer kleine, maar even talrijke bloemetjes en klein fijn blad. Bij ons worden ze niet groter dan 30 cm.
De kruising van C. salviifolius x C. inflatus.
Ze zijn niet zo standvastig als Helianthemum maar wel zeer leuk.
De nog net geen Helianthemum Cistus.
Grijsgroen blad met een licht gekrulde rand, meer breed dan hoog uitgroeiend. Het hoogtepunt van de bloei ligt in juni, maar tot de eerste vorst zijn er altijd wel wat bloemen.
Dit is een natuurlijke hybride, een spontane kruising, ontstaan in Zuid Frankrijk. van C. albidus x C. crispus. In Nederland wordt Deze ook wel als C. crispus 'Sunset' aangeboden.
Geef ze geen kalk.
Een goede klassieke Cistus met duidelijke vlekken.
Lang smal glimmend donkergroen blad.
De natuurlijke kruising van Cistus ladanifer x C. creticus.
Voor lichtzure droge grond op een wat beschutte plek in de volle zon.
Een heerlijke betoverende spetterende kleur hebben deze tot 9 cm grote bloemen.
Voor ons een fantastische aanwinst uit 2007, waar ik meteen zo veel mogelijk van ben gaan stekken.
Het wordt op den duur een forse struik.
Die kleur is echt waanzinnig, maar wat worden ze snel groot die schatjes.
Dit een kleine zachtroze licht geurende kruising uit de buurt van Montpelier.
Ze is minder kalk tolerant en staat graag op goed doorlatende grond.
Het langwerpige blad is grijs-groen.
Als het warm genoeg is kan ze ontzettend explosief bloeien.
Echte bergamot, de vruchten hebben een enorm aromatische schil. De geur zit ook in het blad, zo'n blad om te kneuzen en mee te nemen in de broekzak om het later terug te vinden. Een paar druppels van het sap doen wonderen met een cake of ander gebak. Kuipplant voor de orangerie, > -5oC. Veel water in een keer geven en dan de pot weer helemaal op laten drogen heet wanneer u dat bewust doet het eb en vloed systeem. Het is gunstig voor Citrus, maar werkt alleen als er in de pot een goed mengsel zit met leem. Puur potgrond een keer uit laten drogen is funest, ze neemt daarna nooit meer water op.
De geur van mandarijntjes brengt je waarschijnlijk terug naar je kindertijd. De olie heeft een subtiele zoete aangename snoepgeur.
eigenschappen: subtiel vrolijk makende geur, kalmerend onder andere bij zenuwachtige hoestjes
Flesje met druppeldop, circa 10 milliliter.
Al vele jaren een van mijn liefste vaste plant clematis soorten. De heerlijk blauwe bloemen worden hoog gehouden door stevige stengels.
Die stengels worden tot 1 m lang maar buigen daarbij naar buiten en zoeken wat steun bij andere planten. Daarom kunnen we niet altijd van 1 meter hoogte spreken.
Ze staat dus op eigen benen tussen je vaste planten.
Op de overgang tussen de vasteplant Clematis en klimmende soorten. Liggend als bodembedekker erg aangenaam tussen vaste planten en struiken, maar aanbinden kan ook. De bloemen zijn subtiel en zeer talrijk in trossen.
Zet er iets met zilver blad naast zoals Artemisia, of Salix exigua en geniet...
Wat me er aan verontrust is dat meneer Robert Bryden, de vinder (1935), zijn vrouw dus 'Mrs' noemt.
Zeven centimeter grote zacht gele bloemen van de zomer tot de eerste vorst.
Een sterke, standvastige nieuwe uit het 'Big Bang' veredelingsproject van Darrel Probst.
Bijna waren we helemaal gestopt met Coreopsis tot Darrel zijn werk deed.
Ze geneest geelvrees.
Want hoe geler ze zijn, deste standvastiger.
Hazelaars zijn makkelijke struiken die zichzelf, of elkaar over grote afstanden via de wind bestuiven. Ze zijn een goede en vooral zeer vroege bron van stuifmeel voor bijen en andere nuttige insecten.
Snoei bij een oude struik om de paar jaar oude takken helemaal tot de grond terug. Verder hem je er geen omkijken aan.
'Cosford' draagt al op jonge leeftijd en geeft heerlijke zoete hazelnoten.
Als je een hazelaar wil planten voor de noten dan is dit een goede keus. Ze geeft laat; eind september-oktober een goede opbrengst van zeer grote glanzende vruchten.
Omdat mannelijke en vrouwelijke bloemen niet tegelijk bloeien hebben hazelaars veel baat bij een bestuiver. Goede bestuivers voor deze zijn: Lange Spaanse', ´Cosford´ en ´Webb´s Prize Cob´.
Maak je hier niet te druk over, meestal zorgt een wilde zaailing in de buurt ook prima voor bestuiving.
Wat gelige, gestreepte, langwerpige vruchten van zeer goede smaak.
Zeer productief, maar kan soms beurtjaren hebben.
Goede bestuivers voor deze zijn: 'Halle'sche Riesen' en ´Cosford´.
Hazelaars vergen vrijwel geen onderhoud, plant ze op 4 m van elkaar.
Grote, heerlijk zoete noten in clusters van 2 of 3, soms meer.
Goede bestuivers voor deze zijn: 'Halle'sche Riesen' en ´Cosford´ maar ze zijn ook voldoende zelfbestuivend.
Lekker een winter voorraadje aanleggen.
Je verwacht het niet, ik was tenminste verbaasd toen ik ze voor het eerst in Zuid Frankrijk in het wild tegenkwam. Ze komen wild voor van Zuid Frankrijk tot de Oekraïne. 'Royal Purple' is een ouderwetse plant, eentje uit mijn jeugd. Gewoontjes, maar ook heel speciaal met haar wolken miniscule bloemetjes die de struik volledig kunnen verbergen.
Ouderwets makkelijk ook.
Crambe cordifolia is een echte solitair plant. Buurplanten krijgen geen kans. Om die reden past deze plant niet goed in een mediterrane border. Als solitair, ergens in een uitsparing in bestrating, is het een monumentale plant met een zekere mediterrane uitstraling. Het grote donkergroene blad blijft aan de basis terwijl er in de zomer tot 2 meter hoge dikke bloemstelen verschijnen die grote wolken minuscule bloemetjes hoog houden.
Gigantische wolken van bloemen en geur.
Zo sierlijke groente dat je er amper van durft te eten. Het indrukwekkend van purperpaars naar grijs verkleurend blad wordt gekroond met de smakelijkst uitziende broccoli op aarde en als je daar vanaf weet te blijven die heerlijke witte wolken. Als groente is het jonge blad, gebleekt, een delicatesse. Bedek hiervoor de plant met een omgekeerde bloempot. Jaarrond is het jonge blad heerlijk in groentegerechten:
Zeelicatesse.
Scherpe kromme tanden om je grond diep mee los te maken.
In borders wissel ik grondbewerking met de schoffel graag af met de wat diepere bewerking met een cultivator.
Je geeft er de wortels lucht mee en stimuleert het bodemleven waardoor voedingsstoffen vrijkomen en planten beter gaan groeien.
breedte van het hoofd: 11.5 cm
lengte van de steel: 155 cm
totale lengte: 172 cm
aantal tanden: 3
lengte van de tanden: 11 cm
afstand tussen tanden: 4 cm
gewicht: 1.10 kg
materiaal van steel: essenhout
Scherpe kromme tanden om je grond diep mee los te maken.
In borders wissel ik grondbewerking met de schoffel graag af met de wat diepere bewerking met een cultivator.
Je geeft er de wortels lucht mee en stimuleert het bodemleven waardoor voedingsstoffen vrijkomen en planten beter gaan groeien.
breedte van het hoofd: 9 cm
lengte van de steel: 155 cm
totale lengte: 170 cm
aantal tanden: 3
lengte van de tanden: 6 cm
afstand tussen tanden: 3 cm
gewicht: 1 kg
materiaal van steel: essenhout
Dit is mijn favoriete fruit. Van de vruchten maak ik gelei met citroen en laurier. Ze geuren heerlijk dus liefst leg je ze eerst een poosje in de woonkamer. En de bloemen zijn zo zacht en lieflijk als poëzie kan zijn.
Een appelvormige, dus ronde vrij kleine kweepeer. (Er zijn ook peervormige.) Zeer geschikt voor ons klimaat en als allemaal zelfbestuivend en extreem rijk dragend.
Kweeperen zijn fijne kleine boompjes die sierlijk bloeien en gemakkelijk, dus zonder enig onderhoud, een enorme oogst grote vruchten voortbrengen. Ze zijn uitstekend zelfbestuivend, de boom bezwijkt er zowat onder. Extra bestuiving mag je onder andere verwachten van de rassen 'Lescovacks' en 'Portugal'.
'Rea's Mammoth' heeft grote peervormige vruchten van omstreeks een kilo per stuk.
Dit zusje van sereh, of citroengras heeft een zo mogelijk nog aangenamere geur.
Het is een geurend tropisch gras dat wordt gebruikt als keukenkruid en als smaakstof in ijs, snoep. Het is onmisbaar in de Aziatische keuken. Tropisch, dus warm en droog overwinteren.
'Imperial Star' is een doornloos professioneel ras van het type 'Green Globe'.
Het is ontwikkeld voor vroege oogst en koude resistentie.
De 11 cm grote glanzend groene knoppen blijven goed gesloten, zijn zachtvlezig en hebben een milde zoete smaak.
Kleiner blad en korte steel voor lichter werk. Even sterk en effectief, maar wat lichter. Het spitten is hiermee minder zwaar. Speciaal ontworpen voor tuinvrouwen.
breedte van het hoofd: 15 cm
lengte van het hoofd: 23 cm
lengte van de steel: 100 cm
totale lengte: 120 cm
gewicht: 1.70 kg
materiaal van steel: essenhout
Kleiner blad en korte steel voor lichter werk. Even sterk en effectief, maar wat lichter. Het spitten is hiermee minder zwaar. Speciaal ontworpen voor tuinvrouwen.
breedte van het hoofd: 15 cm
lengte van het hoofd: 23 cm
lengte van de steel: 90 cm
totale lengte: 110 cm
gewicht: 1.70 kg
materiaal van steel: essenhout
Nog maar een keer: gestekte elatums zijn de sterkste riddersporen. Het is wel aan te raden ze meteen na de bloei tot de grond terug te knippen. Dat maakt de plant sterker en zorgt meestal voor herbloei in het najaar.
Dit is een nieuwe vrij lage vorm met bijzondere tweekleurige bloemen. Ze zijn pomponvormig, blauw van buiten, wit van binnen.
Geweldig van kleur en vorm.
Een klassike donker gentiaan-blauwe en vrij lage vorm van de kruising van D. elatum x D. grandiflorum.
Best langlevend, mits tijdig geknipt na de eerste bloei.
Je mag ze dus ook naar hartenlust knippen voor de vaas.
Deze ouderwetse planten zijn zwaar ondergewaardeerd omdat tuiniers nu eenmaal bij voorkeur in het voorjaar kwekerijen en tuincentra bezoeken. Laat bloeiende planten worden daarom veel te zelden aangeplant.
Het zijn betrouwbare, makkelijke planten die extreem laat nog bloeien.
Hoewel het in oktober rustig wordt op de kwekerij beginnen deze schatjes dan pas aan hun hoogtepunt. (Komen jullie soms alleen voor de bloemetjes?)
Ze bloeien uitbundig en zijn uitstekend winterhard. behalve voor wat kleur in je late border kunnen ze ook prima in de vaas.
Roze met een zachte zilveren zweem, helaas niet goed zichtbaar op de foto.
Een beetje ouderwets meer wel lekker.
Inheems gras, maar dan een bijzonder goede selectie.
'Bronzeschleier' bloeit wat donkerder en later dan 'Goldschleier' en houdt heel erg veel langer die mooie uitgebloeide aren vast.
Een van de meest natuurlijke kleine siergrassen.
Je weeft die korenkleur door de lucht boven de planten waar ze bij hoort.
Grassen maken van je combinatie iets vanzelfsprekends waarschijnlijk omdat elke natuurlijke vegetatie gras bevat.
Dit zijn heerlijke beige wolken, maandenlang, als het meezit tot diep in de winter. In de tussentijd laat je er van alles bovenuit piepen.
Zet er bijvoorbeeld eens een flinke Kniphofia of hoge Digitalis tussen.
Inheems, sterk en makkelijk.
Eigenlijk vooral vanwege de onweerstaanbare naam en omdat we nu eenmaal een anjertje horen te hebben.
Het is een heerlijk rijk bloeiend, geurend dwergje uitgroeiend tot een compact heuveltje. Geen problemen dus met lange kaal wordende stemgels waar de pluimanjers vaak last van hebben. Je kunt er ook een vrolijke pot mee te vullen.
Een klein lief ruikertje.
In Nederland is deze soort zeldzaam en beschermd. In de buurt van Amsterdam kom je ze nog wel tegen.
Ze komt meer voor in midden en zuid-oost Europa. Ze stond vaak in kloostertuinen vanwege haar medicinale eigenschappen en voor gebruik bij de bereiding van zeep.
Een leuke zeldzame heemplant.
Deze botanische anjer komt wild voor in de Karpathen; Roemenië, Moldavië en Oekrainë.
Ze vormt een kussentje met leuk gefranste witte bloemetjes die soms een rood kransje in hun hart hebben.
Ze is zeer winterhard.
Toen we dit lang geleden in Great Dixter de eerste keer zagen waren we verslagen, betoverende klokjes bloemen aan ijle stengels uit een pol gras. De engelse naam is: Angels Fishing Rod en vrij vertaald is dat: engel-hengel, een zeer toepasselijke naam.
Uit Zuid Afrika, dus tijdens strenge winters met wat stro of sparrentakjes afdekken goede drainage helpt ook.
Elfachtige vliegertjes op een rij.
Toen we lang geleden in Sissinghurst de engel hengel voor het eerst zagen waren we meteen compleet verslagen door deze betoverende klokjes bloemen aan ijle stengels uit een pol gras.
Dit is een vorm voor beginners die veel gemakkelijker bloeit.
Uit Zuid Afrika, dus tijdens strenge winters met wat stro of sparrentakjes afdekken. Goede drainage helpt ook.
Elfachtige vliegertjes op een rij.
Een doorbloeiende vaste voor een droge plek in de volle zon.
Glanzend donkergroen blad, ook in de winter.
De plant is een bewuste kruising van D. lanata x D. grandiflora 'John Innes Tetra' met D. laevigata uitgevoerd in 1995 door Heather Wilson, in Stroud, Gloucestershire. Na jarenlange proeven werd ze in 2005 voor het eerst aangeboden in Engeland.
Een spannende plant met een bijzonder warme kleur.
Veel kruidendokters denken dat het geneesmiddel wel uit de bekende tweejarige zal worden gewonnen. Maar de vaste lanata bevat 4 x zoveel werkzame stof dan D. purpurea. Deze wordt dan ook grootschalig aangeplant voor productie van digitaloine, een op het hart werkzaam medicijn. Het lijkt me fantastisch zo'n veld een keer te mogen zien want ze is gruwelijk mooi. De bloem is bolrond vooral wit met mokka en een grote witte onderlip, van binnen bruin getekend.
Een vaste plant, maar kortlevend.