Een recente (2023) spectaculaire introducties van Marco van Noort.
Hij heeft deze niet alleen geselecteerd vanwege haar grote aansprekende bloemen met een diep donker oranje hart, maar ook vanwege haar standvastigheid, compacte groei en gezondheid.
De naam is zeer correct. De bloemen van deze hebben een onweerstaanbare, vrijwel niet te fotograferen, aantrekkingskracht.
Zeer laag voor een zonnehoed.
Vurig magenta.
Bovendien geurend en standvastig.
Er zijn veel geweldige witte zonnehoeden.
Maar dit is nog steeds de allerbeste:
Compact, rijk bloeiend, platte wijdopen bloemen, sterk geurend en een volle rand lintbloemen.
Een betere witte is er niet.
Maagdelijk wit met een maagdelijk van groen naar oranje verkleurend hart.
Kogeldistels komen van nature voor in Zuid-Oost Europa, vanaf de Alpen tot ver in de Balkan.
Ze zijn bijzonder van vorm en daarom heel bruikbaar in combinaties met bijvoorbeeld Salvia of Geranium.
Bijen en andere nuttige insecten zijn er dol op. Het zoemt er in de zomer.
Deze 'schijn-distels' zijn vanwege hun afwijkende bloemvorm zeer nuttig als textuurplant.
De bij 'Taplow Blue' 5 cm grote, dikke, kogelronde bloemen voegen verwondering toe aan je combinaties.
In de bermen langs de lavendelvelden van de Alpes de Haute Provence en ook verder landinwaarts naar het oosten zie je ze wel vaker, die prachtige blauwe Echinops.
Mijn favoriete heemplant heeft het in onze wilde berm wat lastig vanwege de voor haar te rijke grond. Op wat schrale zandige grond doen ze het beter. Bij ons worden ze wel reusachtig groot. Ik zag ze de buurt van Namur in grasland waar ze maar 20 cm hoog werden.
Op open plekken kan ze goed uitbreiden.
Deze kruising van Eryngium bourgatii met een onbekende soort heeft net als Eryngium bourgatii 'Picos Amethyst' diep donkere schermen. In het wild zijn zie je ze vooral met grijs-zilveren schermen.
Ze zijn goed vast en uitstekend winterhard. Soms verliezen ze na de bloei hun blad maar dat loopt meestal voor de winter weer uit.
Eryngium behoren tot de beste bijen- en vlinderplanten.
Een ingetogen, maar excellente textuurplant uit de Amerikaanse tallgrass prairies. Geschikt voor droge zonnige borders. Het lange gladde spits getand blad vormt flinke rozetten en lijkt inderdaad op dat van agave.
Ze bloeit met groen-witte bolle schermpjes van 1,5 cm op een lange stevige, vertakkende steel en is prima winterhard.
Een bijzondere, wat mysterieuze sfeerplant.
De lang verwachtte opvolger van 'Jos Eijking' ('Saphire Blue') die iedereen zo bewonderd heeft in de border bij onze winkel.
Gevonden in Preston, Lancashire, met wat grotere en misschien wel nog blauwere bloemen doet 'Big Blue' zeker niet onder voor de al zo fantastische 'Jos'.
Even sterk, betrouwbaar vast en combineert met alles.
Een van mijn allerliefste planten.
Eryngium x zabelii is de kruising van Eryngium alpinum x bourgatii met typisch veel grotere bloemhoofden dan beide ouders. Deze nieuwe werd gevonden door kwekerij Arends uit Ronsdorf.
'Violetta' heet zo vanwege het vleugje purper in de donkere stengels en bloermkroon.
Dat maakt ze misschien wel de donkerste van allemaal.
Erysimum is normaal een voorjaarsbloeier. Deze verbetering van 'Bowles Mauve' bloeit door tot de herfst.
In een milde winter kan ze haar glanzend grijs-groene blad houden. Ze heet muurbloem omdat ze graag voor een warme zuid-muur staat.
Ze is ook wel wat vorstgevoelig en vraagt dus een beschutte standplaats.
We hebben hier lang over getwijfeld.
Want koniginnekruid hoort gewoon groots te zijn, de bloemschermen net zo.
Maar deze belooft dat waar te maken in de kleinere tuin.
De bijen en vlinders zijn bijzonder blij met deze late dracht.
Een reusachtige landschapsplant voor de grotere tuin. Grote witte wolken in de nazomer. Subtiel, groots en heerlijk makkelijk en onderhoudsarm, precies wat je nodig hebt in een grote tuin.
Bijen hebben hier een bijzonder late dracht aan.
Geweldig materiaal voor grootse composities.
Een zeer makkelijke plant met veel impact. Fors, sfeerbepalend en standvastig maar ook compact en bloeirijk. Met dank aan Piet Oudolf voor de introductie in 2013.
Als in het najaar deze wolken op kleur komen brengt dat de tuin in een heel andere fase en sfeer. Het verrast me elk jaar weer aangenaam hoe alles ongemerkt ingrijpend veranderd.
Als je er plaats voor hebt; planten.
Zodra de uit Bhutan, Tibet en het zuidwesten van China afkomstige in onze tuin bloeit wordt iedereen daar hebberig van.
'Beauty Orange' heeft donkergroen - bronskleurig blad en fel oranje schutbladeren.
Ze breidt zich vrij snel uit maar is gemakkelijk binnen de perken te houden.
Wees voorzichtig met het melksap: Niet in ogen wrijven!
Van mijn favoriete soort, Ferula, verzamel ik al vele jaren rondom de middellandse zee zaden. Deze vond ik aan de Amalfi kust. Het blad is iets fijner geveerd. stengelbasis is purper. Ze is uitstekend winterhard op Corsica, Kreta, Menorca en bij ons.
De koninginnepage deelt mijn passie voor Ferula.
Prometheus bracht het vuur van de goden smeulend in de stengel van Ferula naar de mensen.
Ferula gek als ik ben plan ik mijn vakanties rondom hun mogelijke groeiplaatsen. Als ik ze dan ontdek raak ik buiten zinnen. Tussen Barjac en Alès vond ik een paar prachtige populaties van deze superplant.
Het is een van de makkelijkste, heel spectaculair met haar purperen stelen en knoppen die zich spannend en traag afrollen. Dat donkergroene loof en dat bijzondere geel, beter kan ik mijn passie helaas niet uitleggen. Ze is bovendien goed vast.
'Smokey' heeft nog iets donkerder blad dan de bronsgroene Foeniculum vulgare var. rubrum.
Dat donkere blad vind ik net iets aangenamer voor mijn vasteplanten borders.
De smaak is gelijk aan die van gewone groene venkel. Heel vaak gebruiken we het niet in de keuken, dus dan kan het maar beter ook een beetje sierlijk zijn.
Sierlijk bronsgroen blad en vrolijke vaasvaardige schermen, maar vooral ook een groente of keukenkruid. Alle delen van de plant zijn te gebruiken. Als vaste plant vervangt ze voor de gemakkelijke tuinier en minder kritische cuisinier de eenjarige dille, die aanzienlijk meer aandacht vraagt. Ze zaait zich als je de uitgebloeide schermen laat staan, rijkelijk uit.
Plant je ze niet voor jezelf, doe het dan voor de Koninginnenpage. Haar rupsen zijn dol op het loof.
Toen ik 20 was trok ik met een rugzakje door Frankrijk om kruiden te verzamelen. Dit was een van mijn trofeeën. Geneeskrachtige werkingen zijn onder andere: Diuretisch, ontstekingsremmend, wondgenezing, spijsvertering, tegen slapeloosheid en kalmerend.
Het wordt ook gebruikt als vegetarisch stremsel voor kaas, vandaar; Labkraut.
Maar het is vooral ook een leuke inheemse plant waar insecten en vlinders veel baat bij hebben.
Tweede plaats won deze nieuwe Geum in 2016 in de 'plant of the show competitie' op Chelsea. Het is een kruising van G. 'Beech House Apricot' x G. chiloense 'Red Dragon' gevonden door Elizabeth McGregor, waar ook die fantastische 'Swan anemonen' vandaan komen. Ze bloeit van het vroege voorjaar tot de herfst, met een hoogtepunt in het voorjaar.
Een zeer makkelijke weervaste plant.
Deze in 2012 geïntroduceerde, Nederlandse vinding van Arie Blom behoort tot de nieuwe generatie dwerg-Helenium.
De bloem-blaadjes hebben een rafel randje en zijn een beetje opgekruld.
De kleur deed Arie denken aan de middagzon, vandaar de naam.
En weer een nieuwe donkerste van allemaal.
Het blad is glanzend diep donker, bijna zwart van boven en purper van onder, met een golvende rand.
De fijne kleine witte bloemetjes zijn geliefd bij insecten.
Uitstekend winterhard, hoewel oorspronkelijk uit Mezico.
Heucherella is de kruising van Tiarella met Heuchera. Het zijn makkelijke bladplanten. Ze verdragen zowel koude als hitte uitstekend en zijn aantrekkelijk voor nuttige insecten. Het blad van 'Buttered Rum' is bij warm weer oranje, in koude periodes nemen rood-roze tinten het over.
Wij houden wel van wat warmte in een bonte border.
Heucherella is een kruising tussen Tiarella en Heuchera. Deze heeft intens rood eikenblad dat in de zomer onder invloed van de temparatuur naar olijf-groen.
In milde winters is ze bladhoudend en na de winter gaat ze al vroeg aan de groei.
De piepkleine bloemetjes zijn wit en worden goed gevonden door bijen.
'Friesdorfer Orange' is een professioneel ras met grote oranje vruchten en sierlijk grijs blad..
Alle duindoornbessen hebben een zeer hoog vitamine C gehalte. Ze rijpen vanaf augustus.
Duindoorn heeft stekels en kan als een ondoordringbare haag worden ingezet.
In tegenstelling tot de meeste andere rassen is 'Friesdorfer Orange' zelfbestuivend. Ze kan ook andere rassen bestuiven waarbij de bestuiving vaak nog beter is dan wanneer je twee dezelfde plant.
Hergo is een professioneel productieras voor de vitaminerijke en geneeskrachtige vruchten die in september rijpen. Ze heeft relatief weinig doorns.
De eetbare bessen die tot februari aan de struik zitten zijn niet alleen geliefd bij vogels, maar hebben als kleurrijke blikvanger ook sierwaarde.
Voor goede vruchtdracht heeft duindoorn een mannelijke plant zoals 'Pollmix' per 9 vrouwelijke planten nodig.
'Leikora' is een rijkdragend vrouwelijk professioneel productie ras met smal zilver blad.
De bessen rijpen in september en zijn zeer rijk aan vitamine CAEKB... en geschikt voor consumptie maar je kunt ze ook voor de vogels laten hangen. Ze blijven dan tot eind januari kleurrijk.
Voor betere bestuiving heb je nog een mannelijke plant nodig, zoals: 'Pollmix'. Een per negen is voldoende.
Om te zorgen dat Duindoorn goed vrucht draagt plant je voor elke 9 vrouwelijke planten een mannelijke.
Dit is de meest gebruikte stuifmeeldonor voor dat doel.
Wel onopvallende mannelijke bloemetjes en heerlijk smal glanzend zilver blad, maar geen bessen dus.
Beemdkroon maakt zeer veel nectar is daarom aantrekkelijk voor bijen en vlinders.
Ze is vrijwel uit Nederland verdwenen door de stikstof depositie uit de veeteelt. In Zuid Limburg, langs rivieroevers en in de duinen is ze nog te vinden. Vroeger was ze algemeen.
De zeer zeldzame knautiabij kan niet zonder deze plant en komt alleen nog in Limburg voor.
Een echte Slavische plant, wild voorkomend in Joegoslavië, Albanië, Bulgarije en Roemenië waar ze in struikgewas en open bossen te vinden zijn. De kleur is zeer bruikbaar en de textuur mag er, hoewel een tikkeltje wild, ook best zijn. De kleine platte bloemhoofdjes staan op lange elegante stelen. Aan de basis vormen ze een scabiosa-achtig bladrozet. De totaal indruk is natuurlijk maar ook opvallend.
Zaait zich ook lekker zelf verder.
Aanvankelijk waren we wat terughouden met deze feestplanten omdat ze niet altijd goed bloeiden en beschadigd uit de winter kwamen. Tegenwoordig is alles beter. TerraNova Nurseries is een Salvia specialist uit Oregon. Bij wijze van uitzondering hebben ze een serie fantastische vuurpijlen geselecteerd. Ze zijn goed winterhard en betrouwbaar bloeiend. Deze zou in Oregon zelfs tot januari hebben gebloeid terwijl het rozet onder een pak sneeuw zat.
Uit een magische tuin in het land van Winnie de Poeh.
Vroegbloeiende, zeer mooie bossige compacte plant met grote wijdopen bloemen, net als 'Cedar Blue' en ook in de zelfde helder violette kleur en diezelfde kussen vorm; een plant die van nature een beetje doorzakt en daardoor niet uit elkaar kan vallen.
Introductie: na 1980.
In de omgeving van Sault en vooral in Ferrassières wordt veel lavendel gekweekt voor 'bouquets de lavande'. De Ferrassières hebben hun eigen rassen waar wat mysterieus over wordt gedaan. Dit is zo'n boeketjes-ras, gekregen van en benoemd naar de chansonnier door Catharine Liardet uit Sault. 'Jean Ferrat' is door ons in 2014 geïntroduceerd en nog nergens anders verkrijgbaar.
Indrukwekkend lange donkere aren met dikke poezelige boeketten bloemen.
Een van de vele recente kruisingen van Lavandula viridis met stoechas en soms pedunculata die allemaal kunnen door- of herbloeien. Grijsbladig met helder violette vlaggen.
Zoet-zuur van geur.
Opgaand groeiende, sterk aromatische witte lavandin die doorbloeit tot de herfst.
Van jongs af aan streng snoeien, met name in het voorjaar en niet te kort voor de winter.
Witte lavandin duikt onder zeker 6 verschillende namen op terwijl er slechts 2 verschillende klonen zijn. Ik ga er tot iemand mij van het tegendeel overtuigt van uit dat 'Hidcote White' en 'Alba' dezelfde cultivar zijn.
Een bleek violette lang bloeiende reus.
Meestal wordt deze vroeg in het voorjaar aangeschaft vanwege het brede grijze blad.
En vervangen als blijkt dat hij wel snel verhout als er niet op tijd wordt gesnoeid.
Kun je goed snoeien, dan heb je hier een heerlijke grote, sterk geurende lavendel aan. Vlinders zijn er dol op.
Zeer mooi ook in de winter en voorjaar.
Deze recent geïntroduceerde witte lavandin groeit gezond en krachtig en maakt dikke goed gevulde aren.
Het brede grijze blad is grijs, wat ook in de winter voor sierwaarde zorgt.
Lavandin is wat lastiger compact te houden dan echte lavendel (Lavandula angustifolia) omdat er vrijwel geen nieuwe scheuten aan de verhoutte basis worden gevormd.
Bijzonder gezond en opmerkelijk groeikrachtig.
De originele 'Grappenhall' werd rond 1902 in Engeland geïntroduceerd door Clibran, Altricham.
Wat wij tegenwoordig kennen als 'Grappenhall' is niet dezelfde plant vandaar deze nieuwe naam op gezag van Tim Upson en Susyn Andrews.
Niet zo donker dus, maar wel lange aren en lang breed en grijs blad.
Wannabe 'Grappenhall'.
Een in zuid Frankrijk van nature voorkomende hybride.
Maar deze is als tuinkruising midden jaren 50 gevonden in Canada.
Ze wordt veel gekweekt in Californië voor verse boeketjes, en potpourri, minder geschikt voor olie productie.
Een grote opgaande struik uit de Mitcham Group met tot 70 cm lange stengels.
Geliefd bij vlinders en een van de sterkst bloemig zoet geurende.
Becky stamt uit de jaren 60. Ze ontstond spontaan in een tuin en heeft sindsdien de harten van menig bloemist veroverd.
Een klassieke bloemen bloem.
Lang bloeiende cultivar op stevige weervaste stengels.
Engels: 'Shasta Daisy', naar mount Shasta in Californië. Maar dit is ook bij ons inheems en kan overal groeien.
Klassieke bloemen met een twist zijn leuk.
Deze is prima winterhard en zeer makkelijk.
Heeft een lang leven, ook in de vaas.
Vrolijk braaf vertier.
Oorspronkelijk inheems.
Het zijn ouderwetse planten met inheemse wortels. Uitstekend geschikt dus voor onze tuinen sterk en makkelijk en ook aantrekkelijk voor nuttige insecten, bijen en vlinders.
Compact en rijk bloeiend.
Half gevuld, dus nog wel met een open hart.
Het geheim van eeuwige schoonheid.
Voor insecten zijn vooral inheemse planten, of planten die daar op lijken nuttig. Veel inheemser dan dit wordt het niet. Vlinder bijen en zweefvliegen zijn hier dol op.
Ze worden wat schaarser in het wild. Misschien heb je een pklekje voor deze jeugdherrinering in je tuin.
Eenvoudige schoonheid.
Kattenstaarten heb ik jarenlang een beetje gewoontjes gevonden, maar ik ben tot inzicht gekomen. Het zijn zulke makkelijke betrouwbare inheemse vaste planten en je maakt er de kattenstaartdikpootbij en vlinders zoals het boomblauwtje en de grote vuurvlinder blij mee.
'Blush' is een selectie met een aangename zachte kleur en goede habitus.
Na jaren wikken en wegen moesten we er toch maar eens aan; zo'n 'onkruidje' in ons sortiment. Ze zijn zo makkelijk, lang bloeiend en insectenvriendelijk dat we er niet onderuit komen.
Je ziet ze wel in prairietuinen, hoewel ze eigenlijk van humusrijke vochtige bodem houden verdragen ze droogte nog best goed.
Ze kan zich rijkelijk uitzaaien.
Deze smalbladige munt is een van de best geurende die ik ken. Maar het is in dit geval geen munt geur. Citroenverbena geurt meer naar citroen dan citroen. Deze geurt meer naar citroenverbena dan naar munt.
Deze weinig woekerende munt komt oorspronkelijk uit Bulgarije en werd door de scherpe neuzen van Doof- Blindeninstituur 'Storchennest' ontdekt.
Verfijnde verveine.
De kleur van deze nog vrij nieuwe nieuwe compacte dwerg werd ergens 'lavendelroze' genoemd zag ik. Misschien kunnen we het dan ook rozen-purper noemen? Kleuren-analfabetie is nog best wijd verspreid.
Dit is gewoon een lekker geurig dwergje met heerlijk pittige eetbare donkerroze bloemen die je uit het kroontje trekt en over je salade strooit.
Hoe moeilijk is dat?
Een vrij recente compacte rode met fijn donker getekend blad. Zeer laag en bolrond van vorm.
Vooralsnog volledig meeldauw vrij.
Trek de bloemen uit het bloemhoofd voor eetlust opwekkend pittig sla strooisel.
Geurig vuurwerk.
Net als 'Blue Moon' een dwergvorm uit de Sugar Buzz serie van Walters Gardens en dus geselecteerd op meeldauw resistentie.
Lekker laag en roze, maar dus ook eetbare bloemen en heerlijk geurend.
De bloemen passen qua kleur beter bij dessert lijkt mij, maar ik weet natuurlijk niet precies hoe creatief je bent.