Zo'n feestelijke ouderwetse plant waar heel veel mee kan. Ik zag ze voor het eerst lang geleden groeiend op een muur in Zuid Frankrijk. Je kunt ze laten verwilderen in een berm maar ook in een prairie of gewone border doet ze goed mee.
Het blad is rauw en gekookt eetbaar, de wortel kan in soep.
Herontdekt zeg maar.
Zichtbaar verwant aan Scabiosa, deze hoge strak omhoog groeiende en stevige plant met bloemen in een romig zachtgele kleur. Het wordt het een statige plant die zich royaal uitzaait. Onze regionale radio-tuin-vraagbaak, Loek Peters, had vanwege zijn flamboyante alpinopet de bijnaam: 'grote plathoofd'. Het is ook een plant die hem vanwege het natuurlijk karakter zal bevallen.
Ze staat massaal in onze tuin.
'Treneague' is een niet bloeiende kloon van Roomse Kamille. Hij vormt een zeer compacte platte sterk geurende zode. Een eigen veldje van deze appelkamille om met blote voeten te betreden is grote rijkdom die appel-badschuim ver achter zich laat. Bedenk wel dat de reputatie makkelijker dan gras niet helemaal terecht is. 'Treneague' moet absoluut zon hebben en liefst een beetje zandige grond. Reken op 7 tot 9 stuks per m2.
Een elfjes bloem die heerlijk door je witte border rankt met tere takjes.
De aren passen overal bij en zijn bijzonder lieflijk.
Als je tijd hebt om uitgebloeide aren weg te knippen worden er nieuwe bloeiende zijtakken gevormd.
Lieve vrienden van ons claimen, lang geleden, de eerste plant ons land binnen te hebben gesmokkeld, waarvoor dank.
Uit de sinaasappel familie, die eigenlijk de wijnruit familie heet, deze smalbladige geur bom. Het gaat hier vooral om de geurende bloemen.
Een beetje vorst gevoelig, dus in zeer strenge winters iets afdekken.
Snel groeiend, makkelijk.
Combineren met de grote Salvia guaranitica.
De meeste Cistus soorten komen van nature voor op zure grond. Deze troffen regelmatig aan in kalkvegetaties onder andere in Zuid Frankrijk en Noord en Zuid Spanje. Dat is goed nieuws omdat onze bodems over het algemeen kalkrijk zijn, zeker hier in Zuid Limburg.
Ze heeft een compacte groeiwijze, heerlijk beige-grijs blad en bloemen van feestelijk roze crêpe-papier.
Cistusrozen zijn ideale kustplanten, ze verdragen wind uitstekend en hebben het liever niet al te koud in de winter. Ze hebben een voorkeur voor zure grond. In ons sortiment alleen de wat winterhardere soorten die kalk verdragen.
CIstus creticus blijft laag en heeft licht grijs-goen blad met een golvende rand en intens roze bloemen vroeg in het voorjaar. Winterhard tot ongeveer -12oC.
Snoeien; niet of meteen na de bloei.
Een kreukelig lief eendagsbloemetje dat strak trekt in de loop van de dag en tegen de avond uitvalt. En dan de volgende dag weer nieuwe kreukels. Elke dag een verse vlucht bloemen, dat is Cistus.
Dit is een van de soorten waar de hars traditioneel van gewonnen wordt. De laudanum waar een van de drie koningen mee bij kindeke Jezus op kraamvisite ging.
Groengrijs blad, zomer en winter.
Over deze en andere Cistus bestaat veel verwarring. Ze worden vaak veel groter dan wordt beweerd en je kunt ze niet kort houden met snoei, want dan bloeien ze niet. Ook wordt vaak onterecht beweerd dat ze van kalk houden, want dat doen mediterrane planten nu eenmaal.
Dit is met 1,5 tot 2 meter een forse bladhoudende struik voor een beschutte standplaats. Het blad is groot en gerimpeld.
Hoewel we de plant die we 20 jaar geleden kregen inmiddels kwijt zijn voordat we er veel ervaring mee konden opdoen proberen we het nog een keer met deze zeer diverse soort. Het is niet de meest winterharde in ons sortiment. Geef haar dus een beschutte standplaats. Een beetje schaduw zou ze verdragen, maar in de zon bloeit ze nog rijker.
Salieblaadjescistus.
Een grote struik vooral bewonderd om de tot 8,5 cm grote bloemen.
Wordt gewoon hoog, niet snoeien!
Je moet er plaats voor hebben, maar dan heb je ook wat. Zo lang de winters het toelaten.
De kruising van C. ladanifer x C. populifolius.
Zuurminnend.
Deze kruising van C. x canescens met vermoedelijk C. laurifolius gevonden door J. E. Sammons lijkt sterk op C. argenteus 'Peggy Sammons' maar heeft kleiner blad. De bloemen zijn zacht zalmroze en 5 tot 6 cm groot. Ze verdraagt tot -15oC en neutrale of licht kalkhoudende grond hoewel ze liever wat zuur staat.
Erg rijke bloeier met een lichte neiging tot zichzelf quasi dood bloeien.
Die feestelijke rode lampionetjes zijn de knoppen aan rode bloemstengels waar de zuiver witte bloemen uit vlinderen.
Het donkergroene ruwe blad en de compacte struikvorm geven de plant daarna blijvende waarde.
Deze kruising van; C. populifolius x salviifolius heeft de winter van 2010 nipt overleefd.
Zo'n 12 jaar lang daarvoor was ze bij ons probleemloos winterhard. Inmiddels staat ze al weer 5 jaar.
Gedurende anderhalve maand verandert dit monster in een grote witte berg. Na 8 jaar mag je rekenen op 3 x 3 m. Als een extra strenge winter er tenminste geen eind aan maakt. Beschut planten dus.
Dit is een van de weinige Cistus soorten die snoei verdragen.
Groot langwerpig, lichtgroen gekroesd blad.
Perfect ronde zelf vullende bolvorm.
Een handzame struik met zuiver witte bloemen van 5 centimeter doorsnee en fijn smal blad.
Een van de meest winterharde en meest rijk bloeiende. Het is een kruising van Cistus laurifolius met Cistus monspeliensis.
Cistus laurifolius is altijd goed voor dat beetje extra vorstbestendigheid in een kruising.
Een van mijn allerdierbaarste Cistus ooit vanwege de perfecte lage struikvrom.
Met grijsgroen blad, snel laag en breed uitgroeiend. Het is een van de meest winterharde en de eerste bloeier van alle Cistus.
'Grayswood Pink' werd gevonden als zaailing uit Grieks zaad en is geïdentificeerd als de kruising Cistus parviflorus met Cistus sintenisii.
Een heerlijk ding, laag en breed uitgroeiend.
Een van mijn allerdierbaarste Cistus ooit vanwege de perfecte lage struikvrom.
Met grijsgroen blad, snel laag en breed uitgroeiend. Het is een van de meest winterharde en de eerste bloeier van alle Cistus.
'Grayswood Pink' werd gevonden als zaailing uit Grieks zaad en is geïdentificeerd als de kruising Cistus parviflorus met Cistus sintenisii.
Een heerlijk ding, laag en breed uitgroeiend.
De kleinste die wij kennen. Zeer kleine, maar even talrijke bloemetjes en klein fijn blad. Bij ons worden ze niet groter dan 30 cm.
De kruising van C. salviifolius x C. inflatus.
Ze zijn niet zo standvastig als Helianthemum maar wel zeer leuk.
De nog net geen Helianthemum Cistus.
Grijsgroen blad met een licht gekrulde rand, meer breed dan hoog uitgroeiend. Het hoogtepunt van de bloei ligt in juni, maar tot de eerste vorst zijn er altijd wel wat bloemen.
Dit is een natuurlijke hybride, een spontane kruising, ontstaan in Zuid Frankrijk. van C. albidus x C. crispus. In Nederland wordt Deze ook wel als C. crispus 'Sunset' aangeboden.
Geef ze geen kalk.
Een goede klassieke Cistus met duidelijke vlekken.
Lang smal glimmend donkergroen blad.
De natuurlijke kruising van Cistus ladanifer x C. creticus.
Voor lichtzure droge grond op een wat beschutte plek in de volle zon.
Een heerlijke betoverende spetterende kleur hebben deze tot 9 cm grote bloemen.
Voor ons een fantastische aanwinst uit 2007, waar ik meteen zo veel mogelijk van ben gaan stekken.
Het wordt op den duur een forse struik.
Die kleur is echt waanzinnig, maar wat worden ze snel groot die schatjes.
Dit een kleine zachtroze licht geurende kruising uit de buurt van Montpelier.
Ze is minder kalk tolerant en staat graag op goed doorlatende grond.
Het langwerpige blad is grijs-groen.
Als het warm genoeg is kan ze ontzettend explosief bloeien.
Al vele jaren een van mijn liefste vaste plant clematis soorten. De heerlijk blauwe bloemen worden hoog gehouden door stevige stengels.
Die stengels worden tot 1 m lang maar buigen daarbij naar buiten en zoeken wat steun bij andere planten. Daarom kunnen we niet altijd van 1 meter hoogte spreken.
Ze staat dus op eigen benen tussen je vaste planten.
Al vele jaren was ik op zoek naar deze super donker paarsblauwe vaste plant clematis.
We noemen ze vaste plant Clematis omdat ze geen steun nodig hebben, dus op eigen benen staan.
Je mag ze in het voorjaar tot kort boven de grond terug knippen.
Eindelijk gevonden.
Deze bij ons vooral op de Zuid- Limburgse kalkgronden inheemse bosrrank is wat minder spectaculair, maar wordt door bijen en vlinders het best begrepen.
Jaag haar in wat minder spectaculaire struiken in een wild insectenhoekje van je tuin. Wij maken biotoopjes op de kwekerij voor vogels, insecten en andere flora en fauna. Daar past ze uitstekend.
In het najaar vormt ze opvallende zaadpluimen.
Een klimmer die ook als vaste plant kan worden toegepast. Het is een kruising tussen onze inheemse bosrank, C. vitalba en C. heracleifolia var. davidiana. Klimmend wordt ze tot 3 m hoog liggend hooguit 50. De bloemen zijn klein, talrijk en porseleinblauw.
Dit staat onder onze zilverbladige Salix exigua en wordt daar zo veel bewonderd.
Snoei ze diep terug in het voorjaar.
Een zachtblauwe bloemenzee.
Zeven centimeter grote zacht gele bloemen van de zomer tot de eerste vorst.
Een sterke, standvastige nieuwe uit het 'Big Bang' veredelingsproject van Darrel Probst.
Bijna waren we helemaal gestopt met Coreopsis tot Darrel zijn werk deed.
Ze geneest geelvrees.
Want hoe geler ze zijn, deste standvastiger.
De Chinese tegenhanger van de inheemse Cornus mas. De vruchten rijpen vanaf september en zijn goed eetbaar. Ze worden ook medicinaal gebruikt.
Een bijzonder makkelijke natuurvriendelijke struik tot kleine boom.
Heeft een sierlijke bruin afbladderende bast.
Het blad wordt diep bruin-rood in de herfst.
Collectors item.
Hazelaars zijn makkelijke struiken die zichzelf, of elkaar over grote afstanden via de wind bestuiven. Ze zijn een goede en vooral zeer vroege bron van stuifmeel voor bijen en andere nuttige insecten.
Snoei bij een oude struik om de paar jaar oude takken helemaal tot de grond terug. Verder hem je er geen omkijken aan.
'Cosford' draagt al op jonge leeftijd en geeft heerlijke zoete hazelnoten.
Wat gelige, gestreepte, langwerpige vruchten van zeer goede smaak.
Zeer productief, maar kan soms beurtjaren hebben.
Goede bestuivers voor deze zijn: 'Halle'sche Riesen' en ´Cosford´.
Hazelaars vergen vrijwel geen onderhoud, plant ze op 4 m van elkaar.
Een in september al rijpende productieve hazelaar met grote noten. Hazelaars zijn zeer vroeg bloeiende windbestuivers en de bijen komen omdat ze zo vroeg verder weinig vinden ook graag langs.
Verschillende rassen bij elkaar planten zorgt voor betere bestuiving.
Snoei alleen af en toe voor verjonging wat oude takken tot de grond weg.
Grote, heerlijk zoete noten in clusters van 2 of 3, soms meer.
Goede bestuivers voor deze zijn: 'Halle'sche Riesen' en ´Cosford´ maar ze zijn ook voldoende zelfbestuivend.
Lekker een winter voorraadje aanleggen.
Zo sierlijke groente dat je er amper van durft te eten. Het indrukwekkend van purperpaars naar grijs verkleurend blad wordt gekroond met de smakelijkst uitziende broccoli op aarde en als je daar vanaf weet te blijven die heerlijke witte wolken. Als groente is het jonge blad, gebleekt, een delicatesse. Bedek hiervoor de plant met een omgekeerde bloempot. Jaarrond is het jonge blad heerlijk in groentegerechten:
Zeelicatesse.
Deze verbeterde vorm van de oude 'Lucifer' is net zo'n makkelijke vaste plant, maar dan opgestookt naar nog vurigere hoogte.
Ze bloeit nog wat later dan 'Lucifer' en heeft iets grotere bloemen aan donkere stelen. Vooral de kleur is sterk verbeterd.
Ze heeft lang smal en spits blad wat voor textuur zorgt tussen andere bladvormen.
Ze vormt op den duur dichte pollen die je kunt scheuren voor een andere plek.
Extra warmte voor je vurige border.
Een van de vurigste planten die we hebben voor de warme border. Hoewel niet echt zeldzaam blijken velen er erg hebberig van te worden wanneer ze in volle bloei staat.
Een beproefde goed winterharde cultivar, vroeg bloeiend en hoog. Best in de zon of halfschaduw op niet te droge grond. De meestal aangegeven hoogte van 1 meter wordt op onze rijke grond soms bijna met de helft overschreden.
"Light my fire."
Deze witte vorm van het Alpenviooltje staat graag op licht-luwe plekken, maar niet volledig in de schaduw. Aan de rand van een bossage, onder halfopen struiken of bomen is de ideale plek.
Het sierlijk getekende blad verschijnt tijdens de bloei en blijft in de winter.
In de zomer gaan ze in rust en staan ze graag wat droger. Perfect dus voor open plekken tussen bladverliezende struiken.
Kardoen is een middeleeuwse groente, nauw verwant aan artisjok. De gebleekte stengels worden nog steeds gegeten in Italië en Zuid Oost Europa. De smaak is vooral bitter. Maar, bitter in de mond maakt het hart gezond. Wanneer je Artisjok als sierplant overweegt raad ik ten zeerste aan Kardoen te kiezen. Kardoen groeit veel sneller, is veel beter winterhard en heeft heerlijk groot grijs spits gesneden blad.
De uitstraling is monumentaal, mediterraan en middeleeuws.
'Imperial Star' is een doornloos professioneel ras van het type 'Green Globe'.
Het is ontwikkeld voor vroege oogst en koude resistentie.
De 11 cm grote glanzend groene knoppen blijven goed gesloten, zijn zachtvlezig en hebben een milde zoete smaak.
Een spectaculaire nieuwkomer die zich nog wel een beetje moet waarmaken in weer en wind. Dat zal geen probleem zijn vanwege de geringe hoogte.
Delphinium is meestal standvastig deze zal dat ook zijn.
Gevulde bloemen met een appelgroen hart. Zacht en wollig, best stoer en apart maar lieflijk tegelijk
Ouderwetse rotsvaste laatbloeiers die vergeten worden omdat bijna iedereen tegenwoordig in het voorjaar of de zomer planten koopt.
Dit is een diepteinvestering van formaat die heel lang mee gaat.
Je kunt oude pollen af en toe delen.
Lekker laat.
Deze ouderwetse planten zijn zwaar ondergewaardeerd omdat tuiniers nu eenmaal bij voorkeur in het voorjaar kwekerijen en tuincentra bezoeken. Laat bloeiende planten worden daarom veel te zelden aangeplant.
Het zijn betrouwbare, makkelijke planten die extreem laat nog bloeien.
Hoewel het in oktober rustig wordt op de kwekerij beginnen deze schatjes dan pas aan hun hoogtepunt. (Komen jullie soms alleen voor de bloemetjes?)
Ze bloeien uitbundig en zijn uitstekend winterhard. behalve voor wat kleur in je late border kunnen ze ook prima in de vaas.
Roze met een zachte zilveren zweem, helaas niet goed zichtbaar op de foto.
Een beetje ouderwets meer wel lekker.
Inheems gras, maar dan een bijzonder goede selectie.
'Bronzeschleier' bloeit wat donkerder en later dan 'Goldschleier' en houdt heel erg veel langer die mooie uitgebloeide aren vast.
Een van de meest natuurlijke kleine siergrassen.
Je weeft die korenkleur door de lucht boven de planten waar ze bij hoort.
Grassen maken van je combinatie iets vanzelfsprekends waarschijnlijk omdat elke natuurlijke vegetatie gras bevat.
Dit zijn heerlijke beige wolken, maandenlang, als het meezit tot diep in de winter. In de tussentijd laat je er van alles bovenuit piepen.
Zet er bijvoorbeeld eens een flinke Kniphofia of hoge Digitalis tussen.
Inheems, sterk en makkelijk.
In Nederland is deze soort zeldzaam en beschermd. In de buurt van Amsterdam kom je ze nog wel tegen.
Ze komt meer voor in midden en zuid-oost Europa. Ze stond vaak in kloostertuinen vanwege haar medicinale eigenschappen en voor gebruik bij de bereiding van zeep.
Een leuke zeldzame heemplant.
Toen we dit lang geleden in Great Dixter de eerste keer zagen waren we verslagen, betoverende klokjes bloemen aan ijle stengels uit een pol gras. De engelse naam is: Angels Fishing Rod en vrij vertaald is dat: engel-hengel, een zeer toepasselijke naam.
Uit Zuid Afrika, dus tijdens strenge winters met wat stro of sparrentakjes afdekken goede drainage helpt ook.
Elfachtige vliegertjes op een rij.
Dierama is een betovernd geslacht uit Zuid Afrika. Ze zijn bij ons op het randje winterhard en vereisen dus een niet al te kalkrijke beschutte plek in de zon.
Het blad is smal en lang en de bloemsteeltjes zijn bijna onzichtbaar zodat het lijkt alsof de bloemen boven een graspol zweven.
Ze houden niet van zeer droge grond. Van nature groeien ze in vochtig grasland, maar dat is, zoals gezegd, in Zuid Afrika.
Veel kruidendokters denken dat het geneesmiddel wel uit de bekende tweejarige zal worden gewonnen. Maar de vaste lanata bevat 4 x zoveel werkzame stof dan D. purpurea. Deze wordt dan ook grootschalig aangeplant voor productie van digitaloine, een op het hart werkzaam medicijn. Het lijkt me fantastisch zo'n veld een keer te mogen zien want ze is gruwelijk mooi. De bloem is bolrond vooral wit met mokka en een grote witte onderlip, van binnen bruin getekend.
Een vaste plant, maar kortlevend.
Een heerlijke mediterrane weefplant die niet alleen vast is, dus een paar jaar blijft leven, maar zich ook nog speels en niet hinderlijk uitzaait.
Lange smalle aren met heel veel kleine citroengele bloemen.
Ze staan tussen mijn Salie, Santolina en lavendel.
In Zuid-Frankrijk kwam ik dit schatje regelmatig tegen, maar ze zijn ook in Nederland, hoewel zeldzaam, inheems.
Iedereen is het met ons eens over deze, je kan niet anders dan er van houden.
De dichtbezette kaarsrechte toorts produceert zoals de naam belooft eindeloos veel kleine mokka bruine bloemen.
Het blad heeft fijne zilveren randjes. Geweldig in je mediterrane border, tussen de lavendels en ook echt betrouwbaar vast.
Een sprookjesplant.